Jaki kolor przycisków?

Przyciski Załącz-Wyłącz

Jednym z tematów wzbudzających najwięcej wątpliwości podczas ocen maszyn jest kolor przycisków na panelu operatora (HMI). W niniejszym wpisie postaram się uporządkować zalecenia w tym temacie na podstawie zapisów PN EN 60204-1.

Czy tylko „przycisk”?

Norma PN EN 60204-1:2018-12 operuje pojęciem actuator. W ten sposób zdefiniowane są części urządzenia, na które maj być wywierane działanie zewnętrzne. Poprzednia, polska wersja wspomnianej normy określa tego rodzaju elementy jako element sterowniczy, element manipulacyjny.

Element sterowniczy może mieć kształt dźwigni, gałki, przycisku, pokrętła itp.

Norma zakłada również, że istnieją środki uruchamiające, które nie wymagają zewnętrznej siły uruchamiającej, a wyłącznie akcji, np. ekrany dotykowe.

Oprócz powyżej opisanego znaczenia „actuator” norma definiuje również „machine actuator”. Jest to element wykonawczy, mechanizm napędowy służący do wywołania ruchu, np. silnik, cewka, siłownik pneumatyczny lub hydrauliczny.

Zalecany kolor przycisków START / STOP

Dla przycisków START/ON zleca się stosowanie barwy BIAŁEJ, SZAREJ, CZARNEJ lub ZIELONEJ. Preferuje się barwę BIAŁĄ. Nie należy stosować barwy CZERWONEJ.

Przyciski STOP/OFF powinny mieć barwę CZARNĄ, SZARĄ lub BIAŁĄ. Preferuje się barwę CZARNĄ. Do przycisków STOP/OFF nie można używać barwy ZIELONEJ. Barwa CZERWONA jest dozwolona, ale zaleca się, aby przyciski STOP/OFF w tym kolorze nie były zlokalizowane w pobliżu urządzenia awaryjnego.

Przyciski na panelu sterowania
Błędnie dobrane kolory przycisków e-stop i stop. Oba przyciski czerwone blisko siebie – ryzyko pomyłki.

Zatrzymanie i wyłączenie awaryjne

Barwę CZERWONĄ stosuje się do przycisków zatrzymania i wyłączenia awaryjnego (w tym urządzeń odłączających zasilanie, jeżeli przewiduje się, że są one przeznaczone do użytku w nagłych wypadkach). Jeżeli bezpośrednio za przyciskiem zastosowano tło musi być ono ŻÓŁTE. Połączenie CZERWONEGO przycisku z ŻÓŁTYM tłem jest zarezerwowane wyłącznie dla elementów sterowniczych działających w trybie awaryjnym.

Przycisk zatrzymania awaryjnego
Przycisk zatrzymania awaryjnego

Przyciski działania z podtrzymaniem

Barwa BIAŁA, SZARA lub CZARNA jest preferowane dla przycisków, które powodują działanie podczas ich aktywacji i zaprzestają działania po ich zwolnieniu. Barwa CZERWONA, ŻÓŁTA lub ZIELONA nie mogą być używane do oznaczania tego typu przycisków.

Przyciski Reset

Przycisk RESET muszą być NIEBIESKIE, BIAŁE, SZARE lub CZARNE. Tam, gdzie działają one również jako przycisk STOP/OFF, preferowane są barwy BIAŁA, SZARA lub CZARNA (preferowana jest CZARNA). Barwy ZIELONEJ nie stosuje się.

Kolor przycisków innych funkcji

Barwa ŻÓŁTA jest zarezerwowany do stosowania w nietypowych warunkach, np. w przypadku nieprawidłowego stanu procesu lub przerwania cyklu automatycznego.

W przypadku gdy ta sama barwa BIAŁA, SZARA lub CZARNA jest używany do różnych funkcji (na przykład BIAŁY dla START/ON i przycisków STOP/OFF), do identyfikacji przycisków stosuje się dodatkowe środki kodowania (na przykład kształt, położenie, symbol).

Przyciski na ekranie dotykowym
Przyciski na ekranie dotykowym.
Tu też należy trzymać się zalecanych barw

Przyciski podświetlane

Przyciski podświetlane należy oznaczać zgodnie z zasadami opisanymi powyżej (sekcja 10.2.1 PN EN 60204-1). Jeśli występują trudności w przypisaniu odpowiedniego koloru należy zastosować barwę BIAŁĄ.

Kolor aktywnego przycisku zatrzymania awaryjnego powinien pozostać CZERWONY niezależnie od stanu podświetlenia.


Źródło: PN EN 60204-1:2018-12 Bezpieczeństwo maszyn. Wyposażenie elektryczne maszyn. Część 1: Wymagania ogólne


Masz wątpliwości jaki kolor przycisków dobrać do określonej funkcji?